ਵੀਡਿਓ ਦੇਖੋ : ਮਰਨ ਤੱਕ ਸਾਡੇ ਕੋਲ਼ ਸਿਰਫ਼ ਇਹੀ ਕੰਮ ਰਹਿਣਾ ਹੈ

2019 ਵਿੱਚ ਉਦੋਂ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਦੇਖਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਬਕਿੰਘਮ ਕੈਨਾਲ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵੱਲ ਸਫ਼ਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸਾਂ। ਗ੍ਰੇਬ ਪੰਛੀ ਵਾਂਗਰ, ਨਹਿਰ ਵਿੱਚ ਚੁੱਭੀ ਲਾਉਣ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਹੇਠਾਂ ਲੱਥਣ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਸ ਮੁਹਾਰਤ ਨੇ ਮੇਰਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਦੀ ਦੇ ਤਲ਼ੇ ਦੀ ਖੁਰਦੁਰੀ ਰੇਤ ਦੀ ਮੋਟੀ ਤਹਿ ਵਿੱਚ ਬੜੀ ਫੁਰਤੀ ਨਾਲ਼ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਘੁਮਾਇਆ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵੱਧ ਕਾਹਲੀ ਦੇਣੀ ਝੀਂਗਾ ਫੜ੍ਹ ਲਿਆ।

ਗੋਵਿੰਦੱਮਾ ਵੇਲੂ ਇਰੂਲਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ਼ ਤਾਅਲੁੱਕ ਰੱਖਦੀ ਹਨ ਜੋ ਤਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿਖੇ ਪਿਛੜੇ ਕਬੀਲੇ ਵਜੋਂ ਸੂਚੀਬੱਧ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਛੋਟੀ ਬੱਚੀ ਸਨ ਉਦੋਂ ਵੀ ਚੇਨੱਈ ਨੇੜਲੀ ਇਸ ਕੋਸਾਸਤਲੀਅਰ ਨਦੀ ਅੰਦਰ ਇੰਝ ਹੀ ਗੋਤੇ ਲਾਇਆ ਕਰਦੀ ਤੇ ਝੀਂਗੇ ਫੜ੍ਹਿਆ ਕਰਦੀ। ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਕੰਗਾਲ਼ੀ ਭਰੀ ਹਾਲਤ ਨੇ ਅੱਜ ਵੀ 77 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਇਸ ਬਜ਼ੁਰਗ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਅੰਦਰ ਲੱਥਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਚੀਰਿਆਂ ਨਾਲ਼਼ ਭਰੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਬਦਲ ਕੋਈ ਨਹੀਂ।

ਇਹ ਵੀਡਿਓ ਮੈਂ ਉਦੋਂ ਬਣਾਈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਚੇਨੱਈ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿਖੇ ਪੈਂਦੀ ਕੋਸਾਸਤਲੀਅਰ ਨਦੀ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਲੱਗਦੀ ਬਕਿੰਘਮ ਕੈਨਾਲ ਅੰਦਰ ਗੋਤੇ ਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਰੂਫ਼ ਸਨ। ਝੀਂਗਾ ਫੜ੍ਹਨ ਲਈ ਹਰ ਵਾਰੀ ਗੋਤਾ ਲਾਉਣ ਤੋਂ ਐਨ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਮੇਰੇ ਨਾਲ਼ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੀ ਹੋਈ ਦੱਸਦੀ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਇਹੋ ਇੱਕ ਕੰਮ ਹੀ ਕਰਨਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ਇੱਥੇ ਤੁਸੀਂ ਗੋਵਿੰਦੱਮਾ ਦੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ।

ਤਰਜਮਾ: ਕਮਲਜੀਤ ਕੌਰ

M. Palani Kumar

M. Palani Kumar is PARI's Staff Photographer and documents the lives of the marginalised. He was earlier a 2019 PARI Fellow. Palani was the cinematographer for ‘Kakoos’, a documentary on manual scavengers in Tamil Nadu, by filmmaker Divya Bharathi.

Other stories by M. Palani Kumar
Text Editor : Vishaka George

Vishaka George is a Bengaluru-based Senior Reporter at the People’s Archive of Rural India and PARI’s Social Media Editor. She is also a member of the PARI Education team which works with schools and colleges to bring rural issues into the classroom and curriculum.

Other stories by Vishaka George
Translator : Kamaljit Kaur
jitkamaljit83@gmail.com

Kamaljit Kaur is from Punjab and she is a freelance translator. Kamaljit has done her MA in Punjabi literature. She believes in a just and equitable world and works towards making it possible.

Other stories by Kamaljit Kaur