ଆମ ସମୟର ଅତ୍ୟାଚାର, ଯୁଦ୍ଧ ଏବଂ ରକ୍ତପାତ ଯୋଗୁଁ ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ବିଶ୍ୱ ଶାନ୍ତି ବିଷୟରେ ଆମେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାନ୍ତି।  କିନ୍ତୁ ପ୍ରତିଯୋଗିତା, ଲୋଭ, ଶତ୍ରୁତା, ଘୃଣା ଏବଂ ହିଂସା ଉପରେ ଆଧାରିତ ସଭ୍ୟତା କିଭଳି ଭାବେ ଏହାର କଳ୍ପନା କରିପାରିବ? ଆମେ ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରୁ ଆସିଛୁ ସେଠାରେ ଏଭଳି ସଂସ୍କୃତି ଥିବା ମୁଁ କେବେ ଦେଖିନାହିଁ।  ଆମ ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କର ସଭ୍ୟତା ବିଷୟରେ ନିଜସ୍ୱ ଧାରଣା ରହିଛି। ଶିକ୍ଷିତ ଲୋକମାନେ ରାତିରେ ଚୁପଚାପ୍‌ ଅଳିଆ ଫିଙ୍ଗିଦେଇ ଯିବା ଏବଂ ଜଣେ ଅଶିକ୍ଷିତ ଲୋକ ସକାଳୁ ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ସଫା କରିବାରେ ଆମେ ବିଶ୍ୱାସ କରି ନଥାଉ। ଆମେ ତାହାକୁ ସଭ୍ୟତା ବୋଲି କହି ନଥାଉ ଏବଂ ଏଭଳି ସଭ୍ୟତାରେ ନିଜକୁ ସାମିଲ କରିନଥାଉ । ଆମେ ନଦୀରେ ଶୌଚକର୍ମ କରିନଥାଉ। ପାଚିବା ପୂର୍ବରୁ ଆମେ ଗଛରୁ ଫଳ ତୋଳି ନଥାଉ । ହୋଲି ପାଖେଇ ଆସିଲେ ଆମେ ଜମିରେ ହଳ କରିବା ବନ୍ଦ କରିଦେଇଥାଉ। ଆମେ ଆମ ଜମିରେ ବର୍ଷକ ଭିତରେ ଏକାଧିକ ଫସଲ ଅମଳ କରି ଜମିକୁ ଚାପଗ୍ରସ୍ତ କରିନଥାଉ। ଆମେ ଜମିକୁ ନିଃଶ୍ଵାସ ମାରିବାକୁ ସମୟ ଦେଇ ତାହାକୁ ପୁନଃର୍ଜୀବିତ କରିବାକୁ ସମୟ ଦେଇଥାଉ। ଆମେ ମାନବ ଜୀବନକୁ ଯେତିକି ସମ୍ମାନ ଦେଇଥାଉ, ପ୍ରକୃତିକୁ ମଧ୍ୟ ସେତିକି ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁ।

ଜିତେନ୍ଦ୍ର ବସୱା ଦେହୱାଲି ଭିଲିରେ କବିତା ଆବୃତ୍ତି କରୁଥିବା ଶୁଣନ୍ତୁ

ଇଂରାଜୀ ଅନୁବାଦ ସହ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଣ୍ଡ୍ୟା କବିତା ଆବୃତ୍ତି କରୁଥିବା ଶୁଣନ୍ତୁ

ଆମେ କାହିଁକି ଜଙ୍ଗଲରୁ ଫେରିଲୁ ନାହିଁ

ଆମ ପୂର୍ବଜମାନଙ୍କୁ ତୁମେ ଜତୁଗୃହରେ ଜଳାଇଲ।
ସେମାନଙ୍କ ଆଙ୍ଗୁଠି କାଟିଲ।
ସେମାନଙ୍କୁ ନିଜ ଭାଇମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ
ଏପରି ପରଚାଳିତ କଲ ଯେ ସେମାନେ
ପରସ୍ପର ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢିଲେ ଓ ପରସ୍ପରଙ୍କୁ ମାରିଲେ!
ଏପରିକି କେତେକଙ୍କୁ ଏଭଳି ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଇଲ ଯେ ସେମାନେ
ତୁମେ ନିଜ ଘର ନିଜେ ହିଁ ଧ୍ଵଂସ କରିଦେଲେ!
ତୁମ ଭୟଙ୍କର ସଭ୍ୟତା ଓ ତାହାର ବର୍ବରତା ଯୋଗୁଁ
ଆମେ ଜଙ୍ଗଲରୁ ଫେରିଲୁ ନାହିଁ।

ଗଛରୁ ପାଚିଲାପତ୍ର ଯେଉଁ ଭଳି ସହଜରେ
ଝଡିପଡ଼େ ମାଟି ଉପରେ ଓ ଏକାକାର ହୁଏ –
ସେଥିରୁ ହିଁ ପାଇଥାଉ ଆମେ ମୃତ୍ୟୁର ଧାରଣା।
ଏଇଠି ମୃତ୍ୟୁର ଦର୍ଶନ କରିଥାଉ ଆମେ।
ସ୍ଵର୍ଗରେ ନୁହେଁ ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ଆମେ
ପ୍ରକୃତିରେ ଅନୁଭବ କରିଥାଉ।
ଜୀବନରେ ଆମେ କୌଣସି କଳ୍ପନା କରୁନାହିଁ
ନିର୍ଜୀବକୁ ନେଇ, ପ୍ରକୃତି ହିଁ ଆମରି ସ୍ଵର୍ଗ।
ଏହାର ବିରୁଦ୍ଧାଚରଣ ହେଉଛି ନର୍କ।
ଆମ ଜୀବନର ଧର୍ମ ହେଉଛି ସ୍ଵାଧୀନତା।
ତୁମେ କୁହ ଏହା ଏକ ଜାଲ, କିନ୍ତୁ ଏହା ତୁମ ଧର୍ମର ବନ୍ଦୀତ୍ଵ।
ବାବୁ ସାହେବ, ତୁମ ଭୟଙ୍କର ସଭ୍ୟତା ଓ ତାହାର ବର୍ବରତା ଯୋଗୁଁ
ଆମେ ଜଙ୍ଗଲରୁ ଫେରିଲୁ ନାହିଁ।

ଆମେ ହେଉଛୁ ଏ ପୃଥିବୀର ଭୂମିସେନା ବାବୁ ସାହେବ!
ଆମ ଜୀବନ କେବଳ ନିଜକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିବା ନୁହେଁ,
ଜମି, ଜଳ, ଜଙ୍ଗଲ ଓ ଜୀବଜନ୍ତୁ ସଭିଙ୍କୁ ନେଇ ଆମ ଜୀବନ
ଆମ ଅସ୍ତିତ୍ଵ ରହିଛି ସେମାନେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ନେଇ।
ଆମ ପୂର୍ବଜମାନଙ୍କୁ ତୁମେ ତୋପ ମୁହଁରେ ବାନ୍ଧି ଥିଲ
ଗଛ ଡାଳରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଝୁଲାଇ ତଳୁ ଲଗାଇ ଥିଲ ନିଆଁ
ସେମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ଅଲଗା ଦଳ ଗଢ଼ି
ତାଙ୍କରି ହାତରେ ଆମର ହିଁ ହତ୍ୟା କରାଇଥିଲ।
ଆମର ପ୍ରାକୃତିକ ଶକ୍ତିକୁ ନିପାତ କଲ,
ନୈସର୍ଗିକ ଶକ୍ତିକୁ ନିପାତ କରିବାକୁ
ଚୋର, ଲୁଟେରା, ଘୁଷୁରି, ବିଦ୍ରୋହୀ ଆଦି
କେତେ କ’ଣ ଅପଶବ୍ଦ ତୁମେ କହିଲ ଆମକୁ!
ଖଣ୍ଡେ କାଗଜ ଦ୍ଵାରା ତୁମେ ମାରି ଦେଇପାର ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ
ଏହା ହିଁ ତୁମ ହତ୍ୟାକାରୀ ସଭ୍ୟତାର ଭୟାନକ ରୂପ ବାବୁ ସାହେବ,
ସେଥିପାଇଁ ଆମେ ଜଙ୍ଗଲରୁ ଫେରିଲୁ ନାହିଁ!

ତୁମେ ଆମ ଜୀବନକୁ ବଜାରରେ ପରିଣତ କରିଦେଲ
ତୁମେ ଶିକ୍ଷିତ ଲୋକମାନେ ଦେଖିବା ଆଖି ହରାଇ ବସିଲ ବାବୁ ସାହେବ,
ସଂସ୍କୃତି ଓ ସଭ୍ୟତା ନାଁରେ ତୁମ ଶିକ୍ଷାଦୀକ୍ଷା
ତୁମ ଆତ୍ମାର ସଉଦା କଲା
ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବଜାରରେ ଠିଆ କରିଦେଲା।

ଗଦା ଗଦା ଆବର୍ଜ୍ଜନା ଜମେଇଛ ତୁମେ!
ଏହାକୁ କି କହୁଛ ତୁମେ ଏକ ନବଯୁଗ ନିର୍ମାଣ,
ଯେଉଁଠି ମଣିଷ ଘୃଣା କରେ ଆଉ ଜଣେ ମଣିଷକୁ?
ବିଶ୍ୱ ଶାନ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛ କି ତୁମେ
ବନ୍ଧୁକ ଓ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ଦ୍ଵାରା?
ତୁମ ହତ୍ୟାକାରୀ ସଭ୍ୟତାର ଭୟାନକ ରୂପ ଯୋଗୁଁ ବାବୁ ସାହେବ,
ଆମେ ଜଙ୍ଗଲରୁ ଫେରିଲୁ ନାହିଁ!


କବିତା ଅନୁବାଦ: କପିଳାସ ଭୂୟାଁ
ଅନୁବାଦ: ଓଡ଼ିଶାଲାଇଭ୍‍

Poem and Text : Jitendra Vasava

Jitendra Vasava is a poet from Mahupada village in Narmada district of Gujarat, who writes in Dehwali Bhili language. He is the founder president of Adivasi Sahitya Academy (2014), and an editor of Lakhara, a poetry magazine dedicated to tribal voices. He has also published four books on Adivasi oral literature. His doctoral research focused on the cultural and mythological aspects of oral folk tales of the Bhils of Narmada district. The poems by him published on PARI are from his upcoming and first collection of poetry.

Other stories by Jitendra Vasava
Painting : Labani Jangi

Labani Jangi is a 2020 PARI Fellow, and a self-taught painter based in West Bengal's Nadia district. She is working towards a PhD on labour migrations at the Centre for Studies in Social Sciences, Kolkata.

Other stories by Labani Jangi
Editor : Pratishtha Pandya

Pratishtha Pandya is a poet and a translator who works across Gujarati and English. She also writes and translates for PARI.

Other stories by Pratishtha Pandya
Translator : Kapilas Bhuyan

Kapilas Bhuyan is a Bhubaneswar based Senior Journalist and National Award winning filmmaker.

Other stories by Kapilas Bhuyan
Translator : OdishaLIVE

This translation was coordinated by OdishaLIVE– a dynamic digital platform and creative media and communication agency based out of Bhubaneswar. It handles news, audio-visual content and extends services in the areas of localization, video production and web & social media.

Other stories by OdishaLIVE